معماری ایرانی – اسلامی(۱)

به گزارش خبرساز ایران، حمیدرضا هداوند که سال‎ها سابقه فعالیت در شهرداری ورامین و شورای شهر شریف‎آباد را دارد، در نوزدهمین مطلبش نوشته است:

«معماری ایرانی، دانشی بومی با سابقه‌ طولانی است که یکی از مهم‌ترین بخش‌های فرهنگ و هنر ایرانی محسوب می‌شود.

از زمان ظهور اسلام تا به امروز نیز معماری اسلامی در برگیرنده طیف گسترده ‌ای از سبک‎هایی است که بر روی طراحی و ساخت سازه‎ها در فرهنگ اسلامی و فراتر از آن تأثیر داشته است که انواع این نوع معماری را در مسجد، آرامگاه، کاخ، قلعه، مدرسه و ساختمان‌های شهری و روستایی می‎توان دید.

این سبک معماری مذهبی، همچنین مانند معماری ایرانی، اصول و واژگان غنی را برای ساختمان‌های کم‎اهمیت‌تر مانند حمام‌های عمومی، فواره‌ها و… نیز ارائه کرده است؛ به‎طور مثال، مسجد که در سال اول هجری اختراع شد، نقش معتبر سرپناه و پناهگاه برای جامعه مسلمین را برای گردهمایی پنج باره در شبانه‎روز و هر جمعه به صورت هفتگی دارد.

حال، عناصر اصلی مساجد را قوس، گنبد و ستون‌ها، خوشنویسی و الگو های هندسی تزئینی برای خلق حس صلح، برادری، برابری و تفکر تشکیل می‎دهند که همواره جایگاه ویژه و مهمی در فرهنگ اجتماعی ایران و بلاد اسلامی داشته و دارند.

بی‎شک، معماری یکی از خلاق‌ترین هنرهاست که بخش مهمی از هویت سرزمین‎ها به شمار می‎رود که با دیدن آثار معماری، مجموعه‌ای از ارزش‌های عمیق و غنی فرهنگی و هنری ملت‌ها آشکار می‌شود و عناصر معنادار معماری ایرانی مانند طاق، چهارایوانی و حیاط مرکزی، متأثر از مبانی فلسفی و فرهنگی ایرانیان برای نمایش دقیق کار جمعی است.

درباره معماری ایرانی در مقایسه با معماری کشورهای دیگر جهان نیز باید گفت که این معماری، از ارزشی ویژه برخوردار است و ویژگی‌هایی چون طراحی مناسب، محاسبات دقیق، فرم درست پوشش، رعایت مسائل فنی و علمی در ساختمان، ایوان‌های رفیع، ستون‌های بلند و تزیینات گوناگون در عین سادگی، نشانه شکوه بناها هستند.

خصوصیات معماری ایرانی به‌طورکلی شامل درون‌گرایی، پرهیز از بیهودگی، مردم محوری، خودبسندگی و مصالح‌شناسی است که در ادامه به تشریح و توصیف اثر این پنج شاخص معماری ایرانی خواهیم پرداخت ولی درمجموع، معماری را می‎توان نشان‌دهنده نوع نگرش مردم یک کشور به دنیای پیرامون خود دانست که بسیار فراتر از ساختن بناها و پایه و اساس زندگی تلقی می‌شود و به همین دلایل است که بسیاری از  اماکن دیدنی ایران، از شاهکارهای بی‌نظیر معماری محسوب می‌شوند». 

ادامه دارد…